Pałac był przebudowywany i w obecnej formie nie prezentuje się tak pięknie jak to można zobaczyć na dawnych zdjęciach czy widokówkach. Z dawnego pałacyku z ok. 1860 r. pozostała bez zmian wysmukła czworoboczna wieża, fragmenty pierwotnej ozdobnej elewacji od wschodu i zachodu oraz balustrada z ozdobnymi wazonami.
W latach 50. XIX w. Stawowie nabył Henryk Teodor Berendt - bogaty kupiec, armator, przemysłowiec, posiadający w Oliwie nad Potokiem Oliwskim odlewnię żelaza i fabrykę maszyn. Wyburzona została stara austeria (tj. zajazd/oberża). Zastąpił ją piętrowy pałacyk w stylu włoskiego renesansu. Założył też rozległy park, na szczycie wzniesienia gdzie wcześniej stała wieża widokowa, polecił wybudować ozdobny belweder (tj. pawilon ogrodowy, willa lub pałac, usytuowane na wzniesieniu) z tarasem na dachu.
W 1874 r. Stawowie włączono do Sopotu. Dwadzieścia lat po tym fakcie nowy właściciel - Dittrich założył w pobliżu cegielnię i rozwinął gospodarstwo ogrodnicze.
W 1905 r. pałacyk wraz parkiem nabyła pruska jednostka wojskowa na szpital.
Po I wojnie światowej Stawowie przejęły władze W.M. Gdańska i przydzieliły Szpitalowi Najświętszej Marii Panny na oddział rekonwalescencyjny.
W 1933 r. rozbudowano znacznie pałacyk w kierunku południowym, a przed całym budynkiem urządzono obszerny taras ze schodami, wsparty od strony ogrodu potężnym murem z ciosów granitowych. Wieńczy go ozdobna balustrada pochodząca z czasów budowy pałacyku przez Behrendta około 1860 r.
Po ostatniej wojnie w Stawowiu mieściło się najpierw Pogotowie Opiekuńcze dla dzieci wyswobodzonych z niemieckich obozów, czynne do 1953 r., a następnie oddział szpitala miejskiego. W 1961 r. Wojewódzki Szpital Przeciwgruźliczy funkcjonujący do 2003 r. Na potrzeby szpitala gmach znacznie rozbudowano, dodając mu niskie, nieproporcjonalne do całości drugie piętro.
W latach 2003-2008 Stawowie było własnością Urzędu Marszałkowskiego w Gdańsku. W 2008 r. właścicielem zespołu pałacowo-parkowego została spółka Baltic Apartaments ze Świecia, przemianowana w 2010 r. na Zespół Pałacowo-Parkowy Stawowie Sp. z o.o.
W parku poza licznymi stawami znajduje się kapliczka, ceglano-kamienna lodownia pałacowa.
źródło: F. Mamuszka, Bedeker Sopocki, Wyd. Morskie Gdańsk 1981 r.
J.Samp, Gdańskie dwory i pałace, Wyd. Marpress Gdańsk 1998 r.
www.stawowie.pl
 |
| www.histmag.org |
O kurczę ! Fajnie zobaczyć fotki miejsca w którym się urodziłem (w 1960).
OdpowiedzUsuńKiedyś, może w tym roku , się tam wybiorę. Od 9 - ciu lat mieszkam w Irlandii. Dzięki i pozdrawiam.
Mirek